บทที่ 5
สรุป อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ
การวิจัยเชิงสำรวจเรื่องการพัฒนาเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ 2) เพื่อเปรียบเทียบเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนและหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติและเปรียบเทียบเหตุผลเชิงจริยธรรมก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยกลุ่มตัวอย่างที่ใช้การวิจัยเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนพระหฤทัยดอนเมือง จังหวัดกรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา 2554 จำนวน 28 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ที่เหตุผลเชิงจริยธรรมและแบบทดสอบวัดเหตุผลเชิงจริยธรรม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที (t-test)
สรุปผลการวิจัย
จากการวิจัย เรื่องการพัฒนาเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ สรุปผลการวิจัย ดังนี้
1. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนพระหฤทัยดอนเมือง จำนวน 28 คนหลังจากจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ มีคะแนนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 ทุกคน
2. ผลการเปรียบเทียบเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติแล้วทำให้นักเรียนมีเหตุผลเชิงจริยธรรมหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน
อภิปรายผล
1. จากการศึกษาพบว่านักเรียนที่ได้รับการสอนโดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ มีคะแนนเฉลี่ยของเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนโดยรวมแต่ละขั้น คือ ขั้นเตรียมนำเข้าสู่บทเรียนสามารถทำให้นักเรียนนั่งสมาธิอย่างตั้งใจนึกถึงสิ่งที่นักเรียนเคยปฏิบัติด้วยอย่างมีเหตุผลได้เป็นอย่างดี ขั้นแสดงบทบาทสมมุติทำให้นักเรียนสามารถลงมือปฏิบัติด้วยตนเองและสามารถที่จะให้เหตุผลได้ดียิ่งขึ้น ขั้นทำงานกลุ่มระดมสมองทำให้นักเรียนได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ความคิดโดยการให้เหตุผลกับเพื่อนได้อย่างมีความสุข ขั้นทำงานกลุ่มนักเรียนได้กล้าแสดงความคิดกล้าแสดงออกได้ร่วมมือกันกับเพื่อนโดยแบ่งปันให้เพื่อนได้ทราบเหตุผล ขั้นสรุปทำให้นักเรียนสามารถแบ่งปันประสบการณ์ที่เกิดขึ้นกับนักเรียนพร้อมทั้งครูยังให้นักเรียนช่วยกันสรุปหาเหตุผลของการปฏิบัติให้เกิดขึ้นกับนักเรียนในชีวิตประจำวันโดยอย่างมีเหตุผล ผ่านเกณฑ์การประเมิน (ร้อยละ 80 ) ทุกคน ผู้วิจัยได้กำหนดปัญหาหรือสถานการณ์ใหม่ๆ เปิดโอกาสให้นักเรียนกล้าคิด กล้าแสดงออกอย่างมีเหตุผลได้หลายๆ วิธีเพื่อให้นักเรียนได้ค้นพบวิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุดและให้นักเรียนฝึกคิดอยู่เสมอเป็นการส่งเสริมให้นักเรียนคิดเป็น ทำเป็นและแก้ปัญหาเป็นและนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดของ ดวงเดือน ปนาทกูล (2548:บทคัดย่อ) ได้ทำการศึกษาการพัฒนาผู้เรียนโดยใช้การเรียนรู้แบบร่วมมือ
2. จากการศึกษาพบว่านักเรียนที่ได้รับการสอนโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติอย่างมีเหตุผลเชิงจริยธรรมหลังสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้ ทั้งนี้เนื่องจากการการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติเป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่มีขั้นตอนชัดเจน ได้กิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลายและกระตุ้นให้เกิดความแตกต่างทางความคิดเพื่อท้าทายให้ผู้เรียน มีการวางแผนการทำงานอย่างเป็นระบบและฝึกปฏิบัติบ่อยๆทำให้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องๆ จึงช่วยให้นักเรียนมีเหตุผลเชิงจริยธรรมสูงขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ เรืองศักดิ์ ภาคีพร (2548 : บทคัดย่อ) ผลการวิจัยพบว่า การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบทบาทสมมติ ทำให้นักเรียนมีความสุข สนุกสนาน ได้ถูกต้อง ทำให้ผู้เรียนมีความคิดอย่างมีเหตุผล และสอดคล้องกับงานวิจัยของ พิไลพร ไชยพูล (2544 : 41-42) พัฒนาเหตุผลเชิงจริยธรรมเรื่องความมีระเบียบวินัยในตนเอง พบว่าก่อนสอนนักเรียนมีเหตุผลเชิงจริยธรรมอยู่ในระดับ 3 คืออยู่ในระดับที่ทำตามความคาดหวังของสังคม แต่หลังสอนนักเรียนมีเหตุผลเชิงจริยธรรมอยู่ในระดับ 4
ข้อเสนอแนะ
1. ข้อเสนอแนะเพื่อการนำไปปฏิบัติ
1.1 ในการสอนพัฒนาเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ ผู้สอนควรมีการเตรียมตัวล่วงหน้ามาอย่างดี โดยศึกษาขั้นตอนต่างๆให้เข้าใจเพื่อกระตุ้นให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมในการใช้เหตุผลให้ได้มากที่สุด
1.2 ในขั้นเตรียมนำเข้าสู่บทเรียนครูให้นักเรียนนั่งสมาธิโดยผู้สอนควรสร้างบรรยากาศที่เป็นกันเองในการเรียนการสอนและช่วยกระตุ้นให้นักเรียนสนใจการคิดเหตุเชิงจริยธรรมโดยใช้เทคนิคต่างๆ เช่น การใช้การเสริมกำลังใจ
1.3 ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เป็นขั้นระดมสมองครูควรเปิดโอกาสให้นักเรียนลงมือเป็นผู้กำหนดขึ้นมาเอง ให้มากที่สุด เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนรู้จักคิดแก้ปัญหาและปรับใช้ในชีวิตประจำวัน
1.4 ในการจัดกิจกรรมของแต่ละขั้นของพฤติกรรมที่ควรส่งเสริมให้นักเรียนมีความคิดสร้างสรรค์ให้มากยิ่งขึ้น
2. ข้อเสนอแนะในการทำวิจัยครั้งต่อไป
2.1 ควรศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาเหตุผลเชิงจริยธรรมของนักเรียนโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติ ไปใช้ในระดับชั้นอื่นๆ
2.2 ควรนำแผนการจัดการเรียนรู้โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมกับการแสดงบทบาทสมมุติในรายวิชาอื่นๆ
2.3 ควรเปรียบเทียบการพัฒนาเหตุผลเชิงจริยธรรมโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกับการสอนแบบแสดงละคร
