การพัฒนาหลักสูตรสารพัดข่าวสาร เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดบางขุนเทียนนอก
ชื่อผู้วิจัย ธิดา อัคคะการวงศ์
สาขาวิชา หลักสูตรและการสอน
ปีการศึกษา 2556
สาระโดยย่อ
การวิจัยเรื่องนี้เป็นการวิจัยและพัฒนามีวัตถุประสงค์การวิจัย 1) เพื่อพัฒนาหลักสูตรสารพัดข่าวสารเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดบางขุนเทียนนอก 2) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดบางขุนเทียนนอก ระหว่างก่อนและหลังการใช้หลักสูตรสารพัดข่าวสาร และ 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนหลักสูตรสารพัดข่าวสาร
ผู้วิจัยดำเนินการพัฒนาหลักสูตรเป็น 4 ขั้นตอน
ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน
- ศึกษาวิเคราะห์นโยบายการจัดการศึกษา ได้แก่ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 หลักสูตรสถานศึกษา
- ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการจัดทำหลักสูตร เพื่อนำมาเป็นแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรให้มีคุณภาพ
- ศึกษาหลักการ แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง โดยนำหลักการ แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการศึกษา และจุดมุ่งหมายในการพัฒนาหลักสูตรมาใช้เป็นแนวทางการพัฒนาหลักสูตรที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้น
- ศึกษาความสำคัญของการคิด และข้อมูลเกี่ยวกับการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนาโครงร่างหลักสูตร
ส่วนที่ 1 การสร้างโครงร่างหลักสูตร การกำหนดหลักการ จุดมุ่งหมายของหลักสูตร มาตรฐานกลุ่มสาระและสาระการเรียนรู้ โครงสร้างเนื้อหา และเวลา แนวทางการจัดการเรียนรู้ การกำหนดสื่อและแหล่งการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล แผนการจัดการเรียนรู้
ส่วนที่ 2 การประเมินโครงร่างหลักสูตร
1. จุดประสงค์ในการประเมินโครงร่างหลักสูตรเพื่อประเมินความเหมาะสมและความสอดคล้องของโครงร่างหลักสูตร
2. ผู้ประเมิน ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน
3. เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบประเมินความเหมาะสม และความสอดคล้องของโครงร่าง
หลักสูตร
4. การวิเคราะห์ข้อมูล โดยการหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ดัชนีความสอดคล้อง
ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้หลักสูตร
กลุ่มตัวอย่างได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 โรงเรียนวัดบางขุนเทียนนอก สำนักงานเขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร จำนวน 1 ห้องเรียน จำนวน 32 คน ที่เรียนในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 โดยการสุ่มแบบเจาะจง
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่
1) แผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 10 แผนการเรียนรู้ ใช้เวลา 20 ชั่วโมง
2) แบบทดสอบวัดความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
3) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนโดยใช้หลักสูตรสารพัดข่าวสาร
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าเฉลี่ยร้อยละ และสถิติที ( t-test ) 2 กลุ่มสัมพันธ์กัน
ขั้นตอนที่ 4 การประเมินผลและปรับปรุงหลักสูตร
หลังจากนำหลักสูตรไปทดลองใช้ ผู้วิจัยใช้เกณฑ์การพิจารณาประสิทธิผลของหลักสูตร ดังนี้
- ผลการทดสอบความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนจากการใช้หลักสูตรสารพัดข่าวสาร เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
- คะแนนเฉลี่ย ผลการทดสอบความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ไม่ต่ำกว่า ร้อยละ 70
- ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนหลักสูตรสารพัดข่าวสาร โดยรวมอยู่ในระดับมาก
ผลการวิจัย
- หลักสูตรสารพัดข่าวสาร ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่พัฒนาขึ้น มีองค์ประกอบครบถ้วน ประกอบด้วยหลักการ จุดมุ่งหมายของหลักสูตร มาตรฐานกลุ่มสาระและสาระการเรียนรู้ โครงสร้างเนื้อหาและเวลา แนวทางการจัดการเรียนรู้ การกำหนดสื่อและแหล่งการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล แผนการจัดการเรียนรู้
แนวทางในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประกอบด้วย 4 ขั้นดังนี้
1) ขั้นการกระตุ้นให้คิด
2) ขั้นการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร
3) ขั้นการฝึกทักษะกระบวนการคิด ได้แก่ การระบุประเด็นปัญหา การรวบรวมข้อมูล การใช้เหตุผลในการพิจารณาข้อมูล
การลงความเห็นได้อย่างสมเหตุสมผล
4) ขั้นสรุปความคิดเห็นเพื่อการนำไปใช้
- นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดบางขุนเทียนนอก มีความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ หลังเรียนจากหลักสูตรสารพัดข่าวสาร สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และมีคะแนนความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เฉลี่ยร้อยละ 75.30
- นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดบางขุนเทียนนอก มีความพึงพอใจต่อหลักสูตรสารพัดข่าวสาร อยู่ในระดับมากที่สุด
คำสำคัญ : การพัฒนาหลักสูตรสารพัดข่าวสาร , ความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
