Author Archives: writer4

ชื่อผลงานทางวิชการ           การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์  เรื่อง  โจทย์

ปัญหา  การบวกลบและคูณทศนิยม  ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕

โรงเรียนวิชากร ระหว่างการสอนโดยใช้กลวิธี STAR  กับการสอนแบบปกติ

ประเภทผลงานทางวิชาการ    งานวิจัย

ปีที่ทำการวิจัย                     ๒๕๕๘

ชื่อเจ้าของผลงานทางวิชาการ    ภัณฑิรา     หมั่นเหมาะ   ครุศาสตรบัณฑิต    สาขาวิชาคณิตศาสตร์

คณะครุศาสตร์    มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

ผลการวิจัยพบว่า

• ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์   เรื่องโจทย์ปัญหาการบวก ลบ และคูณทศนิยมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕  ที่ได้รับการสอนโดยใช้กลวิธีSTAR  สูงกว่านักเรียนที่ได้รับการสอนแบบปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  ๐.๕
• ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก ลบ และคูณทศนิยม  ของ

นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕  หลังได้รับการสอนโดยใช้กลวิธี STAR  สูงกว่าก่อนได้รับการสอน

โดยใช้กลวิธี STAR อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .๐๕

ท่านที่ต้องการรายละเอียดสามารถสืบค้นจาก Web-online มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

รศ.ดร.อำนวย   เดชชัยศรี บรรณากร  (โครงการพัฒนาสู่ความเป็นเลิศของมหาวิทยาลัย)

ชื่อผลงานทางวิชาการ            การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง  ความสัมพันธ์

ระหว่างรูปเรขาคณิตสองมิติและสามมิติ  โดยการสอนแบบสื่อจริง  ของ

นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑  โรงเรียนวัดโพธิทอง

ประเภทผลงานทางวิชาการ     งานวิจัย

ปีที่ทำการวิจัย                     ๒๕๕๘

ชื่อเจ้าของผลงานทางวิชาการ            โสภิตา   อินทองสี  ครุศาสตรบัณฑิต  สาขาวิชาคณิตศาสตร์

คณะครุศาสตร์   มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

ผลการวิจัย พบว่า

• ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ เรื่อง  ความสัมพันธ์ระหว่างรูปเรขาคณิตสองมิติและสามมิติหลังเรียน  โดยการสอนแบบสื่อจริงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑  โรงเรียนวัดโพธิ์ทอง  หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ  .๐๕
• สื่อจริงวิชาคณิตศาสตร์ เรื่องความสัมพันธ์ระหว่างรูปเรขาคณิตสองมิติและสามมิติของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑  โรงเรียนวัดโพธิ์ทองที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นทดลองแล้วได้ค่าประสิทธิภาพ ๙๐.๐๐/๙๐.๙๐  สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ๗๐ /๗๐

รายละเอียดมีให้ค้นคว้าจาก Web-online มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

รศ.ดร.อำนวย    เดชชัยศรี   บรรณากร   (โครงการพัฒนาสู่ความเป็นเลิศของมหาวิทยาลัย)

บทคัดย่อ

            การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์คือ  เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์  เรื่อง  มุม   ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  5 โดยการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรูปแบบโมเดลซิปปา  (CIPPA   Model)  ก่อนเรียนและหลังเรียน  และศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนวิชาคณิตศาสตร์  เรื่อง  มุม  ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  5  โดยการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรูปแบบโมเดลซิปปา  ( CIPPA Model )

กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในงานวิจัยครั้งนี้  คือ  นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่    5   ภาคเรียนที่  1  ปีการศึกษา  2558  โรงเรียนวัดราชบูรณะ  สังกัดสำนักงานพระนคร  กรุงเทพมหานคร   จำนวน  19  คน  เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย  แผนการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์  เรื่อง  มุม   ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  5  โดยการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรูปแบบโมเดลซิปปา  (CIPPA Model)  จำนวน  6  แผน  แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์  เรื่อง  มุม   ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  5  โดยการจัดการเรียนการสอนในรูปแบบโมเดลซิปปา  (CIPPA Model)  แบบปรนัยชนิดเลือกตอบ  4  ตัวเลือก  จำนวน  20  ข้อ  และแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรูปแบบโมเดลซิปปา  (CIPPA Model)  วิชาคณิตศาสตร์  เรื่อง  มุม  ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  5  จำนวน  10  ข้อ  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่   ค่าเฉลี่ยเลขคณิต  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  และทดสอบค่าสถิติด้วย  t–test  for  dependent sample

กิตติกรรมประกาศ

     บัณฑิตนิพนธ์ฉบับนี้สำเร็จอย่างสมบูรณ์ได้ด้วยความช่วยเหลือ แนะนำ และให้คำปรึกษาอย่างดียิ่งจาก อาจารย์โกสุมภ์ จันทร์แสงกระจ่าง อาจารย์ที่ปรึกษาบัณฑิตนิพนธ์ที่ได้ถ่ายทอดความรู้ แนวคิด วิธีการ และตรวจสอบแก้ไขข้อบกพร่องต่างๆ ด้วยความเอาใจใส่ ผู้วิจัยรู้สึกซาบซึ้งและขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาสนี้
ขอขอบพระคุณ คณาจารย์ทุกท่านในสาขาวิชาคณิตศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัย ราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยาทุกท่าน ที่ได้ประสิทธิ์ประสาทความรู้ให้ผู้วิจัยจนทำให้สามารนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อผู้เรียน และวิชาชีพ
ขอขอบพระคุณ คุณครูมนูญ ทนารี ครูชำนาญการพิเศษ คุณครูสุพล ทองเหลือง ครูชำนาญการพิเศษ และคุณครูสถาพร ทองเหลือง ครูชำนาญการพิเศษ ที่ได้กรุณาเป็นผู้เชี่ยวชาญในการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ตลอดจนให้คำแนะนำในการวิเคราะห์ข้อมูลเป็นอย่างดี
ขอขอบพระคุณ ผอ.อติพร นิลขำ ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดโพธิ์ทอง (ขวัญโรจน์ราษฏ์รังสฤษฏ์) สำนักงานเขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร ขอขอบพระคุณคณาจารย์กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ และคณาจารย์ทุกท่าน ที่ได้ให้ความอนุเคราะห์อำนวยความสะดวกด้านสถานที่ในการทดลองและขอขอบใจนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดโพธิ์ทอง (ขวัญโรจน์ราษฎร์รังสฤษฏ์) ที่ได้ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดียิ่งในการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูล
ขอขอบพระคุณคณะกรรมการสอบบัณฑิตนิพนธ์ ได้แก่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ฤทัย แดงแสงส่ง อาจารย์โกสุมภ์ จันทร์แสงกระจ่าง และอาจารย์นันทพร ชื่นสุพันธรัตน์ ที่ได้ให้ข้อเสนอแนะต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ในการทำวิจัยครั้งนี้
ขอกราบขอบพระคุณ บิดา มารดา และสมาชิกในครอบครัวทุกท่าน ที่ให้การสนับสนุนและส่งเสริมในการเรียน รวมทั้งขอบคุณเพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ทุกคน ที่ให้ความช่วยเหลือด้านต่าง ๆ ในการทำวิจัยในครั้งนี้

พรรณปพร แฝงเชียงเหียน
มีนาคม 2559

บัณฑิตนิพนธ์
ผลของการใช้แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การหารและโจทย์ปัญหาการหาร ที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ ของนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดสารอด

กวินนา เนตรทิพย์

บัณฑิตนิพนธ์ฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาครุศาสตรบัณฑิต
สาขาวิชาคณิตศาสตร์ คณะครุศาสตร์
ปีการศึกษา 2558
ลิขสิทธิ์เป็นของมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

พฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพของประชาชน

ในชุมชนนิคมหนองบัว    ตำบลหนองอีบุตร  อำเภอห้วยผึ้ง  จังหวัดกาฬสินธุ์

Behavior of bio-fermented juice consuming for health of people in Nongeebut  Huaiphueng, Kalasin Province

ณภัทร เตียววิไล*, นิสา  บุญแสง*, สุภาวัลย์  โฮมแพน*

*สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา 1061 ซอยอิสรภาพ แขวงหิรัญรูจี เขตะนบุรี กรุงเทพฯ 10600

บทคัดย่อ
             การวิจัยเชิงสำรวจนี้ (Survey research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพของประชาชน ในชุมชนนิคมหนองบัว ต.หนองอีบุตร  อ.ห้วยผึ้ง   จ.กาฬสินธุ์ เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (purposive sampling) จำนวน 108 คน ใช้แบบสอบถามในการเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป (SPSS for Windows) ใช้สถิติเชิงพรรณนาหาความถี่    ค่าร้อยละและค่าความสัมพันธ์

ผลการศึกษาพบว่า 1) ส่วนใหญ่ประชาชนมีความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับน้ำหมักชีวภาพเพื่อการบริโภค อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 56.3 และ 72.2 ตามลำดับ 2) พฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพอยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 90.7  3) ภาวะสุขภาพของประชาชน อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 70.4นอกจากนี้พบว่าความรู้และทัศนคติมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ (P–value<0.05) ดังนั้นควรมีการส่งเสริมให้ความรู้และทัศนคติกับกลุ่มเป้าหมายโดยเน้นกระบวนการผลิตที่สะอาดถูกหลักอนามัย และควรพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ส่งเสริมสุขภาพที่ดีต่อไป

คำสำคัญ : พฤติกรรมการบริโภค, น้ำหมักชีวภาพ, สุขภาพ

Abstract

This survey research aimed  to  studies  Behavior  of  bio-fermented  juice consuming for health of people in Nongeebut  Huaiphueng ,  Kalasin  Province.  A total of 108 peoples were purposive sampling. A questionnaire was used as data collecting tool. Data analysis was done by using SPSS for window, frequency, percentage and Chi-square.

The result revealed that: 1) Most people is knowledge and attitude for Bio-fermented juice consuming were high levels 56.3 and 72.2 respectively. 2) Behavioral consuming bio-fermented juice were high levels (90.7%). 3) Health status of people were high levels (70.4%). In addition, knowledge and attitude were found to be associated with behavioral consume   (p-value < 0.05) Thus, recommendation should be promoting knowledge and attitude for hygiene processing and to develop bio-fermented  juice for good health product.

Keyword: behavioral consuming, bio-fermented juice, health

บทนำ

ปัญหาสุขภาพที่ทำให้เกิดการเจ็บป่วยและเสียชีวิตของคนไทยมีสาเหตุมาจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและปัจจัยเสี่ยงที่เป็นผลมาจากพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสมเพิ่มขึ้น (สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ, 2557) โดยเฉพาะกลุ่มของโรคอ้วน โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน รวมไปถึงโรคที่เกิดจากการทำงาน การรักษาที่ยาวนานและไม่ค่อยได้ผลทำให้ผู้ป่วยบางกลุ่มใช้ภูมิปัญญาของชุมชนเพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยของตนเอง เช่น ยาดอง ยาสมุนไพรพื้นบ้าน น้ำหมักชีวภาพ หรือพิธีกรรมต่างๆ เป็นต้น

น้ำชีวภาพหรือน้ำสกัดชีวภาพนี้เกิดขึ้นเมื่อ ประมาณ กลางปี พ.ศ. 2540 เกิดขึ้นในขณะที่ประเทศไทยประสบภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ (สุริยา สาสนรักกิจ, 2550) อันเป็นผลมาจากการเติบโตทางเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม ส่งผลให้มีการนำสารเคมีหลายชนิดและหลายรูปแบบเข้ามาใช้เพื่อให้ได้ผลผลิตหรือผลิตภัณฑ์ที่เพียงพอกับความต้องการของผู้บริโภค โดยในภาคการเกษตร เมื่อปี พ.ศ. 2526 เป็นการผสมผสาน จุลินทรีย์หลายชนิดเข้าด้วยกันในตัวกลางที่เป็นกากน้ำตาลหรือน้ำตาลมาใช้ประโยชน์ทางอุตสาหกรรมอาหารและการเกษตร หลังจากนั้น ในราวปี พ.ศ. 2529 ศาสตราจารย์คาซูโอะ วาคุกามิ ประธานมูลนิธิบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ด้วยกิจกรรมทางศาสนา ได้ร่วมกันนำแนวความคิดและเทคนิคเกี่ยวกับการใช้จุลินทรีย์เพื่อการเกษตรและสิ่งแวดล้อมเข้าเผยแพร่ในประเทศไทยเป็นครั้งแรก รู้จักกันภายใต้ชื่อที่หลากหลาย คือ น้ำสกัดชีวภาพ น้ำหมักชีวภาพ น้ำเอนไซม์ น้ำจุลินทรีย์ น้ำหมักพืช เป็นต้น (ชีววิถี, 2551)

ซึ่งน้ำหมักชีวภาพที่ใช้ในการบริโภค หรือ เอนไซม์ เป็นสารโปรตีน วิตามินเอ บี ซี ดี อี เค อะมิโนแอซิค (Amino acid) และ อะเซทิลโคเอ (Acetyl Coa) ที่ได้จาก หมักผลไม้นานาชนิด    เมื่อหมักระยะเริ่มแรกจะเป็นแอลกอฮอล์ ระยะต่อมา เป็นน้ำส้มสายชู ซึ่งมีรสเปรี้ยว อีกระยะหนึ่งเป็นยาธาตุ มีรสขม ก่อนจะได้เป็นน้ำหมักชีวภาพ (เอ็นไซม์) ซึ่งใช้เวลาหมักขยายประมาณ 2 ปี แต่หากจะนำไปดื่มกินควรผ่านการหมักขยายเป็นเวลา 6 ปีขึ้นไป โดยประโยชน์จากน้ำหมักชีวภาพนั้น หากมีนวัตกรรมการผลิตที่ดีจะส่งผลดีต่อสุขภาพของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ทำให้ภูมิต้านทานโรคดีขึ้น และช่วยลดคอเลสเตอรอลในเลือดได้ แต่น้ำหมักชีวภาพ ที่ขายอยู่ตามท้องตลาด มักเป็นน้ำหมักชีวภาพที่อยู่ในสภาพเป็นแอลกอฮอล์ ดังนั้นเมื่อดื่มกินแล้วอาจมีอาการร้อนวูบวาบ มึนงง และอาจทำให้ฟันผุกร่อนได้ เพราะน้ำหมักชีวภาพ (เอนไซม์) มีสภาพเป็นกรดสูง ดังนั้นจึงไม่ควรดื่มน้ำหมักชีวภาพแบบเข้มข้น (รสสุคนธ์  พุ่มพันธุ์วงศ์, 2555)

ปัญหาสำคัญของการผลิตน้ำหมักชีวภาพ คือ คุณภาพและความปลอดภัย โดยผู้ผลิตเองยังขาดความชัดเจนเกี่ยวกับความรู้ ความเข้าใจ และข้อควรระวังในกระบวนการผลิต ส่วนผู้บริโภคเองก็ยังมีความสับสนในความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้น้ำหมักชีวภาพเช่นเดียวกัน รวมถึงหลักเกณฑ์ในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ชีวภาพที่มีคุณภาพและปลอดภัย อาจเป็นเพราะ     ผลิตภัณฑ์ชีวภาพ เป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ยังไม่มีกฎหมายมากำหนดมาตรฐานความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์น้ำหมักชีวภาพขึ้นมาอย่างเป็นทางการเพื่อรับรองคุณภาพของผลิตภัณฑ์น้ำหมักชีวภาพที่มีการผลิตและวางจำหน่าย ซึ่งอาจทำให้ผู้บริโภคเกิดความไม่มั่นใจในตัวผลิตภัณฑ์ได้ (ไชยวัฒน์  ไชยสุต, 2550)

ปัจจุบันในชุมชนนิคมหนองบัว  ต.หนองอีบุตร  อ.ห้วยผึ้ง  จ.กาฬสินธุ์ พบว่าประชาชนมีการผลิตน้ำหมักชีวภาพ และมีการบริโภคตามความเชื่อ ด้วยเหตุผลที่ว่าน้ำหมักชีวภาพช่วยป้องกันโรคต่างๆ หรือช่วยแก้ อาการของบางโรคได้  ดังนั้นผู้ศึกษาจึงมีความสนใจที่ศึกษาถึงพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพ เป็นชุมชนที่มีการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพเป็นจำนวนมาก โดยผลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้จะเป็นข้อมูลพื้นฐานในการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจและพฤติกรรมในการนำน้ำหมักชีวภาพไปบริโภค ให้กับประชาชนในชุมชนต่อไป

วัตถุประสงค์การวิจัย

1.เพื่อศึกษาความรู้และทัศนคติในการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพของประชาชน

2.เพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพของประชาชน

3.เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง ความรู้ ทัศนคติ กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพเพื่อสุขภาพของประชาชน

วิธีดำเนินการวิจัย

1.ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง ประชากรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือ ประชาชนที่บริโภคน้ำหมักชีวภาพที่อาศัยอยู่ในชุมชนนิคมหนองบัว ตำบลหนองอีบุตร อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ ส่วนกลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชนที่บริโภคน้ำหมักชีวภาพ โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive sampling) จำนวน 108 คน

2.เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือแบบสอบถามที่สร้างขึ้นใหม่โดยการทบทวนวรรณกรรมของผู้วิจัย แบบสอบถามแบ่งเป็น 5 ส่วน ส่วนที่ 1 สอบถามเกี่ยวกับข้อมูลทั่วไป ได้แก่ เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อาชีพ รายได้ วัตถุประสงค์ในการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ ส่วนที่ 2 ความรู้เกี่ยวกับน้ำหมักชีวภาพเพื่อการบริโภค ส่วนที่ 3 ทัศนคติต่อการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ ส่วนที่ 4 พฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ และส่วนที่ 5 สอบถามเกี่ยวกับภาวะสุขภาพ แบ่งย่อยออกเป็น 2 ตอน คือ ตอนที่ 1 ภาวะสุขภาพทางกาย และตอนที่ 2 ภาวะสุขภาพทางจิต

3.การเก็บรวบรวมข้อมูล มีการประชาสัมพันธ์โครงการวิจัยให้ชุมชนรับทราบก่อนล่วงหน้า ก่อนลงเก็บข้อมูล 1 สัปดาห์ มีการนัดหมายกับชุมชน จากนั้นจะลงชุมชนแจกแบบสอบถามให้กลุ่มตัวอย่างกรอกข้อมูล โดยผู้วิจัยจะอธิบายลักษณะและวิธีรการตอบแบบสอบถาม หลังจากนั้น 1 สัปดาห์จะมาเก็บแบบสอบเพื่อนำไปวิเคราะห์ข้อมูลต่อไป

4.การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ ทัศนคติ กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพด้วยสถิติ Chi-square

ผลการวิจัย

จากกลุ่มตัวอย่าง 108 คนที่บริโภคน้ำหมักชีวภาพส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 54.6) มีอายุ 46- 50 ปี (ร้อยละ 23.1) สถานภาพสมรส (ร้อยละ 76.9) จบการศึกษาระดับประถมศึกษา (ร้อยละ 69.4) อาชีพเกษตรกร (ร้อยละ 76.9) รายได้อยู่ในช่วง 5,001-10,000 บาทต่อเดือน วัตถุประสงค์ในการบริโภคคือเพื่อป้องกันโรค (ร้อยละ 56.5) (ตารางที่ 1)

ตารางที่ 1 คุณลักษณะทางประชากรของกลุ่มตัวอย่างที่บริโภคน้ำหมักชีวภาพ

ปัจจัยส่วนบุคคล                                      จำนวน                ร้อยละ

รายได้ ( บาท / เดือน )                                      

ต่ำกว่า 5,000                                                   14                   15.4

5,001 – 10,000                                               69                   75.8

มากกว่า 15,000                                                 8                    8.8

วัตถุประสงค์ในการบริโภค*

รักษาโรคเก๊าท์                                                   2                     7.9

รักษาโรคความดันโลหิตสูง                                     9                     8.3

รักษาโรคเบาหวาน                                              7                     6.5

รักษาอาการปวดเมื่อย                                        27                    25.0

รักษาโรคกระดูกทับเส้น                                        2                     1.9

ป้องกันโรค                                                      61                    56.5

* ตอบได้มากกว่า 1 คำตอบ

กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับน้ำหมักชีวภาพเพื่อการบริโภคอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 56.3) มีทัศนคติต่อการบริโภคน้ำหมักชีวภาพอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 72.2) พฤติกรรมการบริโภคอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 90.7) (ตารางที่ 2)

ตารางที่ 2 จำนวนและร้อยละของระดับความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมของกลุ่มตัวอย่างที่บริโภค

น้ำหมักชีวภาพ

ผลการสำรวจภาวะสุขภาพทั่วไปของกลุ่มตัวอย่างพบว่ากลุ่มตัวอย่างที่บริโภคน้ำหมักชีวภาพมีระดับค่าดัชนีมวลกาย ( BMI )   อยู่ในระดับปกติ (ร้อยละ 73.2)  และมีภาวะสุขภาพทางกายและทางจิตส่วนใหญ่ในภาพรวมอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 70.4) (ตารางที่ 3)

ตารางที่ 3  จำนวนและร้อยละค่าระดับดัชนีมวลกาย และภาวะสุขภาพทางกายและทางจิต ของ

กลุ่มตัวอย่างที่บริโภคน้ำหมักชีวภาพ

ผลการทดสอบความสัมพันธ์ของความรู้ ทัศนคติ กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ พบว่าทั้งความรู้และทัศนคติมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพที่ระดับความเชื่อมั่น 95%  (p < 0.05) (ตารางที่ 4 และ ตารางที่ 5 )

ตารางที่ 4  ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพของประชาชน

**P<0.01

ตารางที่ 5  ความสัมพันธ์ระหว่างทัศนคติกับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพของประชาชน

**P<0.01

อภิปรายผล

ความรู้เกี่ยวกับการบริโภคน้ำหมักชีวภาพมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพของประชากร อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 54.08 มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกร  จึงทำให้มีความสนใจในการหาความรู้เกี่ยวกับการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ ซึ่งประชากรส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องของน้ำหมักชีวภาพเพื่อการบริโภค เรื่องของการคัดเลือกวัตถุดิบในการผลิต เช่น พืช ผัก ผลไม้ ตามคุณสมบัติเพื่อการบริโภค และสรรพคุณของพืชนั้นๆรวมถึงภาชนะที่บรรจุ และที่สำคัญ คือ กระบวนการผลิตน้ำหมักชีวภาพเพื่อการบริโภคจะต้องคำนึงถึงความสะอาดและปลอดภัยเป็นหลัก เพื่อไม่ให้มีสิ่งปนเปื้อนที่เป็นอันตรายทั้งจากวัตถุดิบ อุปกรณ์ต่างๆ  ประชากรส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจในประโยชน์ของการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ เช่น การบริโภคน้ำหมักชีวภาพช่วยทำให้ระบบขับถ่ายดีขึ้น        การบริโภคน้ำหมักชีวภาพสามารถกำจัดแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคในระบบทางเดินอาหารได้ (ศศิธร  ศิริลุน, 2555)

          ทัศนคติเกี่ยวกับการการบริโภคน้ำหมักชีวภาพมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพของประชากร อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 76.53 มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เนื่องจากประชากรมีทัศนคติอยู่ในเกณฑ์ที่ดี จึงทำให้เกิดพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพที่ดี โดยทัศนคติมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพของบุคคล เช่นประชากรส่วนใหญ่มีทัศนคติในเรื่องของการทำน้ำหมักชีวภาพไว้บริโภคเองมีความปลอดภัยมากกว่าการซื้อน้ำหมักชีวภาพจากที่อื่นมาบริโภค การบริโภคน้ำหมักชีวภาพไม่ใช่การดื่มสุรา จึงไม่ทำให้เกิดอาการเมา เพราะการทำสุรานั้นต้องมีการเติมยีสต์ แต่การทำน้ำหมักชีวภาพไม่มีสวนประกอบของยีสต์ แต่การบริโภคน้ำหมักชีวภาพถือว่าเป็นยาชนิดหนึ่ง และการบริโภคน้ำหมักชีวภาพยังสามารถช่วยทำให้ระบบขับถ่ายดีขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ ไชยวัฒน์  ไชยสุต (2553).

จากการศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่าประชาชนในชุมชนนิคมหนองบัว มีความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมในการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ อยู่ในระดับสูง ดังนั้นควรมีการให้ความรู้ในกระบวกการผลิตที่สะอาดถูกสุขลักษณะ เพราะการบริโภคน้ำหมักชีวภาพต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจ ทางวิทยาศาสตร์มาประกอบเพื่อเป็นผลิตภัณฑ์ส่งเสริมสุขภาพที่ดีต่อไป

ข้อเสนอแนะ
1 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรจัดให้มีหนังสือและเอกสารของการบริโภคน้ำหมักชีวภาพที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพไว้ในห้องสมุดชุมชน เพื่อประโยชน์ในการศึกษาค้นคว้าของประชาชนที่สนใจ รวมทั้งมีการเผยแพร่ข่าวสาร ความรู้เกี่ยวกับการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ ตามโอกาสที่เหมาะสมและต่อเนื่อง เพื่อจะช่วยเพิ่มพูนความรู้เกี่ยวกับการบริโภคน้ำหมักชีวภาพมากยิ่งขึ้น

2 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรสร้างทัศนคติที่ดีเกี่ยวกับพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ เพื่อให้ประชาชนเห็นประโยชน์และโทษของการบริโภคน้ำหมักชีวภาพ

3 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรแนะนำประชาชนในเรื่องพฤติกรรมการบริโภคน้ำหมักชีภาพที่ได้มาตราฐาน กรรมวิธีในการผลิตที่ถูกต้อง เพื่อให้ได้น้ำหมักชีวภาพที่มีความสะอาดและมีความปลอดภัยต่อผู้ที่บริโภค

เอกสารอ้างอิง

ชีววิถี. (2551). อีเอ็ม คืออะไร. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2557, จาก
http://www.chivavithee.net/pdf/chivavithee.zip

ไชยวัฒน์ ไชยสุต. (2550). น้ำหมักชีวภาพเทคโนโลยีเพื่อความพอเพียง. กรุงเทพมหานคร: งาน

วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อชนบทและชุมชน ศูนย์บริหารจัดการเทคโนโลยี สำนักงาน

พัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

ไชยวัฒน์ ไชยสุต. (2553a). น้ำหมักชีวภาพ หนังสือชุด สุขภาพดีและความงามเริ่มจากข้างใน. พิมพ์
ครั้งที่ 1, ปทุมธานี: ไทยเอฟเฟค สตูดิโอ.

รสสุคนธ์ พุ่มพันธุ์วงศ์.(2555). เอนไซม์-น้ำหมักชีวภาพจากผลไม้สำหรับดื่ม. สืบค้นเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2556, จาก https://sites.google.com/site/baanmaklomp/xensim-na-
hmak- chiwphaph

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2557). ท้องถิ่นชุมชนแข้มแข็งพัฒนาสุขภาวะ
อย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ: กองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ.

สุริยา  สาสนรักกิจ. (2550) น้ำสกัดชีวภาพ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และ      เทคโนโลยีแห่งประเทศไทย

ศศิธร  ศิริลุน. (2555). การทำน้ำหมักชีวภาพเทคโนโลยีเพื่อความพอเพียง เพื่อสุขภาพชุมชน.    โครงการประชุมเพื่อฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ. วันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ.2555 ณ ศูนย์ 3 วัย         บ้านถ่ำ ต.ดอกคำใต้: มหาวิทยาลัยพะเยา.

จิกทะเล พรรณไม้งามตามชายหาด

ผศ.วิชัย ปทุมชาติพัฒน์

ความนำ  จิกทะเล เป็นจิกอีกชนิดหนึ่งในวงศ์ LECYTHIDACEAE หรือ BARRINGTONIACEAE ซึ่งเป็นวงศ์ของจิก ที่มีเอกลักษณ์ที่สำคัญคือ ดอกจะบานตอนกลางคืนและร่วงหมดในตอนเช้าถึงสาย เช่น จิกนา จิกสวน จิกนมยาน และกระโดน เป็นต้น ในส่วนของจิกทะเลนั้นชื่อของมันก็บอกที่มาว่าเจริญเติบโตได้ดีตามชายทะเล ผลแห้งขนาดใหญ่กว่ากำปั้นจะมีน้ำหนักเบา และลอยน้ำทะเลไปแพร่พันธุ์ได้ในระยะทางไกล ไม่มีขอบเขต ผู้พบเห็นความสวยงามของจิกทะเลที่มีจุดเด่นหลายประการต่างก็นำต้นกล้าไปปลูกในพื้นที่ห่างไกลทะเล ทั้งในบ้าน ในวัด ในสวนสาธารณะ และอื่นๆ ต่างก็ประสบความสำเร็จในการปลูกเป็นอย่างดี จิกทะเลสามารถเจริญเติบโตได้ดีทุกแห่ง แม้ว่าจำนวนดอกและผลจะน้อยกว่าแถบชายทะเลถิ่นเดิม

จิกทะเล มีความสวยงามสะดุดตาทั้งในส่วนของใบ ดอก ผล และทรงพุ่ม ผู้พบเห็นต่างก็ชื่นชม และอยากรู้จักพรรณไม้ชนิดนี้ รวมทั้งประโยชน์ในด้านต่างๆ ผู้เขียนได้รับคำถามอยู่เสมอ จึงขอนำเรื่องของจิกทะเลมาเผยแพร่ให้รู้จักกันกว้างขวางยิ่งขึ้นพร้อมภาพประกอบที่ถ่ายมาจากแหล่งต่างๆ ที่พบเห็นเพื่อให้เกิดการเปรียบเทียบตามเนื้อหา

จิกทะเล

ชื่อวิทยาศาสตร์           Barringtonia asiatica (L.) Kurz

ชื่อวงศ์                     LECYTHIDACEAE หรือ BARRINGTONIACEAE

ชื่อสามัญ                  Fish Poison Tree, Putat, Sea Poison Tree

ชื่ออื่น                      จิกเล โดนเล (ภาคใต้) อามุง (มาเล-นราธิวาส)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์  ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ไม่ผลัดใบ สูงได้ถึง 7-20 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาออกที่เรือนยอดของลำต้น เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบแตกกิ่งต่ำ กิ่งขนาดใหญ่จะมีรอยแผลของก้านใบที่ร่วงหล่นไปแล้วกระจายอยู่ทั่วไป เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาลหรือเทา แตกเป็นร่องตามแนวยาวและมีช่องระบายอากาศ เนื้อไม้เป็นสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน  ใบเดี่ยว ออกเรียงเวียนสลับกันไปตามลำต้น ใบเป็นรูปมนรี รูปไข่กลับ หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ปลายใบมนเว้า โคนใบสอบเข้าหาก้านใบ ขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้าง 10-18 ซม. ยาว 20-38 ซม. แผ่นใบเป็นสีเขียว เนื้อใบหนาเกลี้ยงเป็นมันวาวด้านบน เส้นแขนงใบมีข้างละ 12-14 เส้น นูนทั้งสองด้าน ก้านใบสั้นหรือไม่มี ดอกออกเป็นช่อแบบช่อกระจะตามปลายยอด ช่อดอกตั้งตรง ยาว 10-15 ซม. มี 7-8 ดอกต่อช่อ แกนช่อหนา ดอกสีขาวมีกลิ่นหอม ใบประดับเป็นรูปไข่ ฐานรองดอกเป็นรูปกรวย กลีบเลี้ยงติดกับตาดอก บานแยกออกเป็น 2 ส่วนไม่เท่ากัน ยาว 2.5-3.5 ซม. ปลายเป็นติ่ง ติดทนที่ก้นผลจนผลแก่ กลีบดอกเป็นสีขาวอมชมพูมี 4 กลีบ ติดที่โคนหลอดเกสรเพศผู้ กลีบเป็นรูปรี ปลายกลีบมน ขอบมักม้วนเข้า ยาว 4.5-6.5 ซม. เกสรเพศผู้จำนวนมาก สีแดง สีชมพู หรือสีม่วง เรียงเป็น 6 วง ยาว 8-9.5 ซม. โคนก้านเกสรติดกันเป็นหลอด รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ก้านเกสรเพศเมียเป็นรูปแถบ ยาว 9-11 ซม. ยอดเกสรเป็นตุ่มกลมขนาดเล็ก เมื่อดอกบานเต็มที่จะมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 10-12 ซม. ดอกบานในเวลากลางคืน และจะโรยในตอนเช้า ออกดอกมากในช่วงประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม ผลเป็นผลแห้งไม่แตก ลักษณะเป็นรูปพีระมิดสี่เหลี่ยม ตรงโคนผลจะเว้าบุ๋ม ผิวผลสีเขียวเป็นมัน เมื่อโตเต็มที่จะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 8.5-10 ซม. ยาว 8.5-11 ซม. ใต้ผิวผลเป็นเส้นใยมีกากเหนียวหุ้มหนาคล้ายฟองน้ำ ทำให้ลอยน้ำได้คล้ายผลมะพร้าว ส่วนผนังผลด้านในแข็ง ภายในผลมี 1 เมล็ด เมล็ดเป็นรูปขอบขนาน ยาว 4-5 ซม.

หมายเหตุ

1. จิกทะเล เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดสมุทรสงคราม

2.จิกทะเลเป็นพรรณไม้กลางแจ้งที่ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด หรือแพร่พันธุ์โดยผลแห้งที่หล่นลง

มาแล้วลอยไปตามน้ำ มีอัตราการเจริญเติบโตปานกลางถึงเร็ว ขึ้นได้ในดินทั่วไป ชอบความชื้นปานกลาง และแสงแดดแบบเต็มวัน มีเขตการกระจายพันธุ์กว้าง พบได้ตั้งแต่มาดากัสการ์ อินเดีย ศรีลังกา ไต้หวัน ญี่ปุ่น ภูมิภาคมาเลเซียรวมถึงฟิลิปปินส์ หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ไปจนถึงทางภาคเหนือของออสเตรเลีย และในหมู่เกาะโพลีนีเซีย ส่วนในประเทศไทยพบขึ้นมากตามป่าชายหาดของฝั่งทะเลและตามเกาะที่ยังไม่ถูกรบกวน และถูกนำไปปลูกเป็นไม้ประดับทั่วประเทศ

3.ใบของจิกทะเลหนา ผิวใบมันวาว เพื่อเก็บน้ำป้องกันการสูญเสียน้ำในช่วงฤดูแล้ง

4.ดอกจิกทะเลผสมเกสรด้วยผีเสื้อกลางคืนและค้างคาว เนื่องจากบานในตอนกลางคืน

ประโยชน์ของจิกทะเล

1. ต้นจิกทะเลมีทรงพุ่มสวย ใบหนาเป็นมันสวยงาม ดอกมีกลิ่นหอม ใช้ปลูกเพื่อปรับภูมิทัศน์ ปลูกให้ร่มเงาได้ โดยนิยมนำมาปลูกในพื้นที่กว้าง เช่น สวนสาธารณะ ปลูกเป็นกลุ่ม ปลูกเป็นฉากหลัง ปลูกตามริมทะเล ทนน้ำท่วมได้ดี
2. เปลือกผลหรือเนื้อของผลใช้เป็นยาเบื่อปลาได้ตามชื่อสามัญ(Fish poison tree)
3. บางท้องถิ่นจะนำผลแห้งของจิกทะเลมาจุดเป็นยาไล่ยุง
4. นำผลแห้งมาประดิษฐ์เป็นของตกแต่งบ้านเรือนและร้านค้าได้
5. เนื้อไม้เป็นสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน เป็นไม้เนื้ออ่อน นำมาทำเฟอร์นิเจอร์ตกแต่งภายในได้

สรรพคุณของจิกทะเล

1. ใบ ผล และเปลือก ใช้เป็นยารักษาบรรเทาอาการปวดศีรษะ
2. เปลือกผลหรือเนื้อของผล เป็นยาเสพติดชนิดหนึ่งที่ช่วยให้คนที่นอนไม่หลับนอนหลับได้ ถ้ารับประทานมาก จะทำให้นอนหลับสบาย
3. เมล็ดใช้เป็นยาขับพยาธิ
4. เปลือกต้มทำเป็นยาทาภายนอก แก้ปวดข้อ
5. รากฝนผสมกับน้ำมะนาว ใช้ปิดปากแผลที่ถูกงูกัด แก้พิษงู
6. ผลชงน้ำดื่ม แก้ไอ แก้หืด แก้ท้องเสีย
7. เมล็ดทุบให้แตก ชงน้ำดื่มแก้จุกเสียด
8. บีบเมล็ดให้น้ำมัน ใช้เป็นเชื้อไฟให้ความสว่าง
9. เปลือกของเมล็ดทุบให้แตกตีกับน้ำใส่บ่อใช้เบื่อปลา
10. ในเมล็ดและลำต้นของจิกทะเลมีสารซาโปนิน ใช้ทำยาเบื่อปลาและยานอนหลับ

อ้างอิง

http://bangkrod.blogspot.com/2012/09/blog-post_9.html

http://www.dnp.go.th/EPAC/province_plant/ samudkram.htm

https://medthai.com

http://www.thaikasetsart.com

กุ่มน้ำ พรรณไม้ดอกสวยดองกินได้

ผศ.วิชัย ปทุมชาติพัฒน์

ความนำ          เหตุผลที่นำเรื่อง“กุ่มน้ำ”มาเขียน มี 3 ประการ ประการแรกคือได้รับคำถามหลายครั้ง ทั้งที่อยู่ต่อหน้าต้นพืช ทั้งที่ส่งรูปมา รวมทั้งที่เด็ดส่วนของพืชมาให้ดู ประการที่สองคือ ต้นไม้ต้นนี้ใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง กินได้ไหม เป็นพิษไหม ประการที่สามคือ ผู้เขียนเคยเห็นผักกุ่มดองในตลาดสดแห่งหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อหลายปีมาแล้ว ต้องถามคุณยายที่เป็นแม่ค้าว่าคืออะไร จึงได้รู้จัก หลังจากนั้นก็แวะเวียนไปหลายครั้ง แต่ก็ไม่พบอีก ทราบภายหลังคุณยายไม่อยู่แล้ว ไม่มีใครดองผักกุ่มมาขายอีกแล้ว ใครอยากกินต้องดองเอง  จากเหตุผลเหล่านี้ เลยนำมาเขียนเป็นคำตอบทั้งหมด รวมทั้งให้ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับกุ่มน้ำมาไว้ในบทความนี้

กุ่มน้ำ มีพืชในวงศ์เดียวกันที่ลักษณะใกล้เคียงกันมาก คือ“กุ่มบก” หากได้เห็นแบบผิวเผินจะเข้าใจว่าเป็นชนิดเดียวกัน แต่หากได้พิจารณาโดยใกล้ชิดจะเห็นความแตกต่าง   กุ่มน้ำมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Crateva religiosa G.Forst.  ส่วนกุ่มบก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Crateva adansonii  DC. จุดสังเกตที่เห็นได้ง่ายๆคือส่วนของใบ ปลายใบของกุ่มน้ำจะแหลม ปลายใบของกุ่มบกจะมน เนื้อใบของกุ่มน้ำจะบางกว่ากุ่มบก ส่วนอื่นที่เหลือจะคล้ายกันมาก จะนำเรื่องกุ่มบกมาให้รู้จักในโอกาสต่อไป

กุ่มน้ำ

ชื่อวิทยาศาสตร์           Crateva religiosa G.Forst.

ชื่อวงศ์                     CAPPARIDACEAE

ชื่อสามัญ                  Crataeva

ชื่ออื่น                      ก่าม ผักก่าม ผักกุ่ม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์     ไม้ต้นขนาดกลาง ผลัดใบหมดทั้งต้นเมื่อออกดอก สูงได้ถึง 15 เมตร เปลือกต้นสีเทา หนา ผิวค่อนข้างเรียบ ใบประกอบแบบนิ้วมือ มีใบ 3 ใบย่อย แผ่นใบค่อนข้างหนา สีเขียวเป็นมัน ด้านล่างใบสีอ่อนกว่าด้านบน ก้านใบประกอบมีความประมาณ 4-14 ซม. หูใบเล็ก ร่วงได้ง่าย ใบย่อยใบกลางเป็นรูปใบหอกหรือขอบขนาน กว้าง 1.5-6.5 ซม. ยาว 4.5-18 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ใบย่อยที่อยู่ด้านข้างอีกสองใบโคนใบจะเบี้ยวเล็กน้อย ใบย่อยไม่มีก้าน หรือถ้ามีสั้นมาก เส้นใบได้ชัดเจน เมื่อใบแห้งจะมีสีค่อนข้างแดง ดอกออกเป็นช่อแบบช่อเชิงหลั่น(corymp)ตามปลายยอด หนึ่งช่อมีมากกว่า 20 ดอก ก้านดอกยาวประมาณ 4-7 ซม. กลีบเลี้ยงลักษณะเป็นรูปไข่ ปลายแหลม กลีบดอกมี 4 กลีบ แบ่งเป็นกลีบล่างและกลีบบนอย่างละ 2 กลีบ กลีบบนจะมีขนาดใหญ่กว่า แต่ละกลีบมีก้านกลีบค่อนข้างยาว  เมื่อเริ่มบานจะเป็นสีขาว และเปลี่ยนเป็นสีเหลือง มีลักษณะค่อนข้างกลมถึงรี กว้าง 1-2.5 ซม. เกสรเพศผู้จำนวนมากกว่า 30 อัน ยาว 4.0-5.5 ซม. เกสรเพศเมีย มี 1 อัน มีก้านยาว 5-8 ซม. มีรังไข่  1 อัน  ออกดอกในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมิถุนายน ผลเป็นรูปกลมรี มีเปลือกหนา ผิวเรียบ ผลกว้าง 3-4.5 ซม.และยาว 5-7 ซม.ก้านผลยาวประมาณ 8-13 ซม. ผลสุกจะเละ มีกลิ่นแรง เมล็ดโต รูปร่างคล้ายเกือกม้าจะนวนมาก ขนาด 0.7 ซม. สีน้ำตาลเข้ม

การขยายพันธุ์   1. เพาะกล้าจากเมล็ด

2. แยกต้นอ่อนที่เกิดจากไหลของต้นเดิมมาปลูก

ประโยชน์ของกุ่มน้ำ

1. ยอดอ่อนและใบอ่อนนำมาดองน้ำเกลือและใส่น้ำซาวข้าวตากแดด แล้วทิ้งไว้ประมาณ 2 วัน แล้วรับประทานได้ หรือนำไปปรุงเป็นอาหารประเภทแกงหรือผัด
2. เนื่องจากใบและดอกกุ่มน้ำมีความสวยงาม จึงนิยมนำไปปลูกเป็นไม้ประดับ ตามบ้านอยู่อาศัย รีสอร์ต หรือสวนสาธารณะ ซึ่งเหมาะสำหรับทำเลที่มีระดับน้ำใต้ดินสูง เพราะทนต่อน้ำท่วมขังได้ดี
3. ต้นกุ่มน้ำเป็นไม้โตเร็ว มีรากลึกและแผ่กว้าง เหมาะสำหรับปลูกไว้ตามริมตลิ่งชายน้ำในแนวสูงกว่าระดับน้ำปกติในช่วงฤดูฝน หรือปลูกไว้ตามริมห้วยในพื้นที่ต้นน้ำของแม่น้ำสายหลัก จะสามารถช่วยลดการกัดเซาะริมตลิ่งได้เป็นอย่างดี เพราะทนทานต่อน้ำท่วมขังอีกด้วย
4. ต้นกุ่มจัดเป็นไม้มงคลชนิดหนึ่งที่นิยมปลูกกันในอดีต ด้วยเชื่อว่าจะทำให้ครอบครัวมีฐานะ มีเงินเป็นกลุ่มเป็นก้อนเหมือนชื่อของต้นกุ่ม
5. ไม้กุ่มน้ำเป็นไม้เนื้ออ่อน จึงสามารถนำมาใช้ในงานแกะสลักประดิดประดอยได้ดี เช่น เครื่องประดับ หรือ เครื่องดนตรี เป็นต้น
6. คนเมืองเหนือนำลำต้นของกุ่มน้ำนำมาเจาะทำเป็นไหข้าวได้

สรรพคุณของกุ่มน้ำ

1. เปลือกต้นใช้ปรุงเป็นยาบำรุงร่างกาย ใช้เป็นยาช่วยแก้อาเจียน แก่นใช้ต้มกับน้ำดื่มช่วยบำรุงกำลัง ช่วยแก้กษัย แก้ในกองลม หรือต้มเป็นยาตัดลมในลำไส้ ช่วยขับนิ่วในทางเดินปัสสาวะ เป็นยาช่วยระงับพิษที่ผิวหนัง ช่วยแก้ลมทำให้เรอ ช่วยแก้ริดสีดวงผอมแห้ง ช่วยขับน้ำดี ช่วยขับน้ำเหลืองเสียในร่างกาย
2. รากและเปลือกต้นใช้เป็นยาบำรุงกำลังของสตรีได้
3. รากใช้แช่น้ำกิน เป็นยาบำรุงธาตุในร่างกาย
4. ใบช่วยทำให้เจริญอาหาร แก้ลมขึ้นเบื้องสูง ช่วยแก้อาการสะอึก ช่วยแก้อาการปวดเส้น แก้โรคไขข้ออักเสบ แก้อัมพาต ใช้เป็นยาทาภายนอก เป็นยาถูนวดให้เลือดมาเลี้ยงทั่วบริเวณที่นวด
5. ดอกกุ่มบกมีรสเย็น ช่วยแก้อาการเจ็บในตา ช่วยแก้อาการเจ็บในลำคอ ช่วยแก้อาการครั่นเนื้อครั่นตัว
6. ใบและเปลือกต้นมีรสหอมขม ช่วยขับเหงื่อ ช่วยแก้ไข้ ใช้เป็นยาระบาย ช่วยขับพยาธิ เปลือกต้นมีรสขมหอม ช่วยขับผายลม หรือใช้เป็นยาขับลม

หมายเหตุ

1. หากปล่อยไปตามธรรมชาติกุ่มน้ำจะผลัดใบทั้งหมดก่อนออกดอก หากได้รับการรดน้ำอยู่

เสมอ หรืออยู่ในทำเลที่มีระดับน้ำใต้ดินสูงในช่วงออกดอกจะผลัดใบบางส่วน และช่อดอกจะ

น้อยลง

2. กุ่มน้ำชอบทำเลที่เป็นริมแม่น้ำ ข้างลำธาร หรือที่ชื้นแฉะ ในป่าเบญจพรรณ หรือพบได้ตามริมน้ำลำธารในป่าดิบแล้งและป่าผลัดใบ
3. กิ่งและใบของกุ่มน้ำมีสารไฮโดรเจนไซยาไนด์ซึ่งเป็นพิษ ไม่ควรรับประทานสด ควรทำให้สุกก่อน ด้วยการนำมาดองหรือต้มเพื่อกำจัดพิษก่อนนำมารับประทาน
4. ใบแก่ของกุ่มน้ำมีพิษ มีฤทธิ์ต่อระบบการไหลเวียนโลหิต ทำให้อาเจียนมึนงง ไม่รู้สึกตัว มีอาการหายใจลำบาก กล้ามเนื้ออ่อนเปลี้ย กระตุก ชักก่อนจะหมดสติ หากได้รับในปริมาณมาก อาจเกิดอาการรุนแรงได้ภายใน 10-15 นาที แต่ถ้าหากใช้ในปริมาณเล็กน้อยจะมีสรรพคุณเป็นยาระบาย

5.วิธีทำผักกุ่มดอง โดยนำดอกและใบอ่อนมาตากแดดให้พอสลด ล้างให้สะอาด แล้วคลุกเคล้า

กับเกลือพอประมาณ ใส่ในขวดโหล ใส่น้ำซาวข้าวให้ท่วม หรือเติมข้าวเหนียวสุกเล็กน้อย กด

ให้แน่น จะช่วยให้ใบเหลืองเร็ว ปิดฝาให้สนิท ประมาณ 2 – 3 วันก็นำมากินได้

6. ทั้งกุ่มน้ำและกุ่มบก ต่างก็เป็นพืชในวงศ์เดียวกันกับผักเสี้ยน เป็นที่น่าแปลกใจที่คนสมัย

โบราณมีภูมิปัญญาที่หาวิธีนำผักทั้ง3ชนิดนี้มารับประทานด้วยการดองเหมือนกัน ทั้งที่ท่านไม่

น่าจะทราบเรื่องของวงศ์พืช

อ้างอิง

http://book.baanlaesuan.com/plant-library/varuna

                   https://medthai.com

http://www.phargarden.com

^{http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_06_2.htm}

ชมพู่ม่าเหมี่ยว ผลเดียวมีหลายเมล็ด

ผศ.วิชัย  ปทุมชาติพัฒน์

ความนำ          จากประสบการณ์ในการสอนในสาขาวิชาเกษตรศาสตร์มากว่า 40 ปี พบว่าเด็กรุ่นใหม่ส่วนใหญ่จะไม่รู้จัก“ชมพู่ม่าเหมี่ยว” ไม่เคยเห็น ไม่เคยกิน  ทั้งๆที่ชมพู่ม่าเหมี่ยวเป็นผลไม้โบราณที่มีมานานหลายชั่วอายุคน เมื่อแม่ค้านำมาขายในตลาดสด ตลาดนัด หรือในซูเปอร์มาร์เก็ตของห้างหรูก็ขายได้น้อย จุดอ่อนของชมพู่ม่าเหมี่ยวมีหลายประการ คือ รสชาติฝาดอมเปรี้ยว ไม่หวานเหมือนชมพู่ชนิดอื่น ผิวผลบาง บอบช้ำง่าย มีรอยขีดข่วนง่าย ทำให้มีตำหนิ จุดอ่อนอีกประการหนึ่งของชมพู่ม่าเหมี่ยวคือออกดอกจำนวนมากแต่ติดผลไม่ดกเหมือนชมพู่ชนิดอื่น กิ่งหนึ่งจะติดผลประมาณ1-3 ผลเท่านั้น ทั้งที่มีลำต้นใหญ่ จึงใช้พื้นที่มากในการเพาะปลูกกว่าพืชชนิดอื่น เกษตรกรส่วนใหญ่จะปลูกชมพู่ม่าเหมี่ยวเป็นพืชแซมในสวนลิ้นจี่ ส้มโอ และอื่นๆ ชาวสวนหันไปปลูกไม้ผลอื่นเพิ่มขึ้น ทำให้จำนวนต้นชมพู่ม่าเหมี่ยวลดลง ทำให้หาชมพู่ม่าเหมี่ยวมากินแทบไม่ได้ ทั้งๆที่ชมพู่ม่าเหมี่ยวเป็นพืชที่ปลูกง่าย มีความสวยงามทั้งทรงพุ่ม ใบ ดอกและผล จึงขอเชิญชวนให้มาปลูกกันให้มากขึ้น

มีเรื่องน่าสนใจของชมพู่ม่าเหมี่ยวที่น่ารู้อีกเรื่องหนึ่ง ที่นำไปเป็นบทเรียนได้ คือ ภายในผลชมพู่ม่าเหมี่ยวมีเมล็ดขนาดใหญ่เป็นก้อนกลมสีน้ำตาล มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์เป็นเมล็ดแบบมีหลายต้นอ่อน หรือ polyembryonic seed หมายถึงเมล็ดที่สามารถงอกเป็นต้นกล้าได้มากกว่า 1 ต้น เพราะเมล็ดก้อนโตนั้นประกอบด้วยเมล็ดจำนวน 6-9 เมล็ดเกาะติดกันเป็นก้อนใหญ่ แต่มีรอยแยกระหว่างเมล็ดอย่างชัดเจน ก้อนเมล็ดนี้จะแยกออกจากเนื้อผล ไม่เกาะติดกับเนื้อผล เปลือกเมล็ดมีสีน้ำตาลอมดำ เมื่อผลสุกก้อนเมล็ดจะปริแตกเป็นร่องลึกระหว่างเมล็ดจนเห็นเนื้อเมล็ด และต้นอ่อน(คัพภะ) ซึ่งด้านในที่มีสีขาวอมเขียวหรือชมพู สามารถแยกออกเป็นชิ้นมาปลูกได้ ตามรูปประกอบ

ชมพู่ม่าเหมี่ยว

ชื่อวิทยาศาสตร์           Syzygium malaccense

ชื่อวงศ์                     MYRTACEAE

ชื่อสามัญ                  Pomerac , Malay Apple

ชื่ออื่น                      ชมพู่มะเหมี่ยว ชมพู่สาแหรก  ชมพู่แดง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์         

ไม้ต้นขนาดกลาง สูง 5-12 เมตร ลำต้นแตกกิ่งมาก และเป็นกิ่งขนาดใหญ่ มีกิ่งขนาดเล็กเฉพาะปลายยอด ทรงพุ่มแน่นทึบ  เปลือกลำต้นมีสีน้ำตาลอ่อน ผิวลำต้นขรุขระ และสากมือ ใบเดี่ยว เรียงตัวตรงข้ามสลับกันเป็นคู่ ใบอ่อนหรือยอดอ่อนมีสีชมพู ใบแก่ขนาดใหญ่ ค่อนข้างแข็งเหนียว แผ่นใบและขอบใบเรียบ หนาเป็นมัน สีเขียวเข้ม รูปรี โคนใบมน ปลายใบแหลม กว้าง 8-15 ซม. ยาว 15-25 ซม.  และ แผ่นใบมีเส้นกลางใบสีขาวอมเขียวชัดเจน ดอกออกเป็นช่อ แบบช่อกระจุกตามข้อบนกิ่งขนาดใหญ่ แต่ละช่อมีดอกประมาณ 3-5 ดอก ดอกตูมมีลักษณะเป็นก้อนทรงกลมที่ห่อหุ้มด้วยกลีบเลี้ยง ดอกบานจะประกอบด้วยกลีบเลี้ยงสีน้ำตาล จำนวน 5 กลีบ ถัดมาเป็นกลีบดอกที่มีลักษณะกลม จำนวน 5 กลีบ แผ่นกลีบดอกมีสีชมพูเข้ม ตรงกลางเป็นก้านเกสรเพศผู้จำนวนมาก ยาว 3-5 ซม. ก้านเกสรเป็นสีชมพูเข้ม ด้านในสุดเป็นเกสรเพศเมีย และรังไข่ที่ฝังอยู่บริเวณฐานดอก ก้านเกสรเพศผู้จะร่วงหลังจากดอกบานเต็มที่ ผลกลมเป็นรูประฆัง อวบอ้วน ขนาด 4.5-6.5 ซม. ยาว 5.5-8 ซม. ผลอ่อนมีสีเขียวอมขาว แล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูเข้ม และเมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีม่วงอมแดง เนื้อผลหนา และนุ่ม มีสีขาว ภายในผลมีเมล็ดขนาดใหญ่เป็นก้อนกลมสีน้ำตาล เป็นเมล็ดแบบpolyembryonic seed ซึ่งสามารถงอกเป็นต้นกล้าได้มากกว่า 1 ต้น เพราะประกอบด้วยเมล็ด 6-9 เมล็ดเกาะติดกันเป็นก้อนใหญ่ แต่มีรอยแยกระหว่างเมล็ดอย่างชัดเจน ก้อนเมล็ดแยกออกจากเนื้อผล ไม่เกาะกับเนื้อผล เปลือกเมล็ดมีสีน้ำตาลอมดำ เมื่อผลสุกก้อนเมล็ดจะปริแตกเป็นร่องของแต่ละเมล็ดจนให้เห็นเนื้อเมล็ด และต้นอ่อนด้านในที่มีสีขาวอมเขียว สามารถแยกออกเป็นชิ้นมาปลูกได้

การขยายพันธุ์

1. เพาะกล้าจากเมล็ด เป็นวิธีที่ง่ายมาก จะได้ต้นที่สูง

2. ตอนกิ่ง หรือเสียบยอด จะได้ต้นที่เตี้ย สะดวกในการบำรุงรักษา และการห่อผล

ประโยชน์        1. รับประทานผลที่แก่จัดเป็นผลไม้สด เนื่องจากมีเนื้อหนา กรอบ และมีรสเปรี้ยวอมหวาน

2. ยอดอ่อนชมพู่ม่าเหมี่ยว ใช้รับประทานคู่กับอาหารรสจัด เช่น น้ำพริก ลาบ ซุปหน่อไม้
3. ผลห่ามของชมพู่ม่าเหมี่ยวใช้ปรุงเป็นอาหารจำพวกแกง
4. ผลสุกชมพู่ม่าเหมี่ยวนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลายอย่าง เช่น แยม น้ำชมพูม่าเหมี่ยว และไวน์ เป็นต้น
5. ปลูกเป็นไม้ประดับเนื่องจากชมพู่ม่าเหมี่ยว มีความสวยงามทั้งทรงต้น ใบ ดอก ผล โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกสรเพศผู้ที่มีสีชมพูเข้มสวยงาม

สรรพคุณ

1. ผลของชมพู่ม่าเหมี่ยวมีสารแอนโทไซยานิน ที่พบมากบริเวณผิวด้านนอกของผลมีคุณสม

บัติช่วยต้านโรคมะเร็ง ผลของชมพู่ม่าเหมี่ยวช่วยย่อยอาหาร ช่วยเจริญอาหาร ช่วยบำรุงร่างกาย แก้ลำคออักเสบ ทำให้ชุ่มคอ ช่วยขับเมหะ ช่วยบำรุงเลือด ป้องกันเลือดออกตามไรฟัน แก้อาหารท้องเสีย

2. ใบอ่อนและยอดอ่อนมีฤทธิ์ต้านโรคมะเร็ง ช่วยย่อยอาหาร แก้อาการท้องอืด ช่วยขับลม แก้อาการท้องเสีย แก้อาการปวดฟัน แก้โรคบิด
3. ราก เปลือก และแก่นลำต้นช่วยรักษาอาหารผื่นคันตามผิวหนัง ช่วยในการลดไข้ รักษาโรคบิด ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยขับประจำเดือน

การปลูกชมพู่ม่าเหมี่ยว

การปลูกชมพู่ม่าเหมี่ยว นิยมปลูกด้วยต้นกล้า เป็นวิธีที่ง่าย ได้ต้นสูง แต่จะใช้เวลานานมากกว่า 4-6 ปี จึงจะติดผล ถ้าปลูกจากกิ่งตอน ลำต้นจะไม่สูงมาก สามารถติดผลได้เร็วกว่าการปลูกต้นกล้าจากการเพาะเมล็ด ส่วนต้นพันธุ์ที่ได้จากการตอนกิ่งหรือการเสียบยอด สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายพันธุ์ไม้ทั่วไป

การเพาะกล้า และปลูกด้วยเมล็ด

เมล็ดชมพู่ม่าเหมี่ยวใน 1 ผล จะได้ต้นกล้ามากกว่า 5 ต้น เมล็ดที่ใช้ปลูกควรเป็นเมล็ดที่มาจากผลที่ร่วงจากต้นจึงจะมีอัตราการงอกสูง แต่ก็สามารถใช้เมล็ดจากผลที่ซื้อตามร้านขายผลไม้ได้เช่นกัน หลังจากได้ผลสุกของชมพู่ม่าเหมี่ยวแล้ว ให้แกะเมล็ดออก ซึ่งจะได้เมล็ดรวมที่เกาะกันเป็นก้อนเดียว จากนั้นนำเมล็ดลงเพาะในถุงเพาะชำ โดยเกลี่ยดินกลบเพียงเล็กน้อย พร้อมรดน้ำทุกวันให้ชุ่ม ซึ่งเมล็ดจะงอกต้นอ่อนภายในเวลา3-4 สัปดาห์  เมื่อต้นกล้ามีใบจริง  3-5 ใบ จึงถอนขึ้นมาแยกปลูกในถุงเพาะชำ หลังจากนั้น ดูแล และรดน้ำจนกล้าต้นสูงประมาณ 30 ซม. ซึ่งใช้เวลาประมาณ 5-6 เดือน จึงนำลงปลูกในแปลงปลูก การปลูกด้วยกล้าจากการเพาะเมล็ด ให้ปลูกในระยะห่างระหว่างต้น 6-8 เมตร ส่วนต้นพันธุ์จากการกิ่งตอนหรือการเสียบยอดจะปลูกในระยะที่ใกล้กว่าคือ 4-6 เมตร

การดูแลรักษา  หากปลูกในฤดูฝนก็อาศัยน้ำฝนตามธรรมชาติ หลังจากนั้นก็รดน้ำวันเว้นวัน และให้ปุ๋ยตามความจำเป็น คือให้ปุ๋ยสูตรเสมอ15-15-15 ช่วงก่อนออกดอก ส่วนในช่วงให้ผลผลิตต้องใช้สูตร 13-13-21 ชมพู่ม่าเหมี่ยวจะให้ผลผลิตเมื่ออายุ 3-5 ปี ในระยะแรกจะให้ผลผลิตประมาณ 20-30 กิโลกรัมต่อ1 ต้น เมื่อลำต้นมีอายุเกิน 10 ปีขึ้นไป ก็จะให้ผลผลิตประมาณ 60-80 กิโลกรัมต่อต้นและต่อปี สำหรับชมพู่ม่าเหมี่ยวที่ปลูกด้วยเมล็ดจะใช้เวลาประมาณ 4-6 ปี จึงจะให้ผล ส่วนการปลูกด้วยกิ่งตอนหรือการเสียบยอดจะติดผลได้เมื่ออายุ 2-3 ปี เมื่อผลชมพู่เริ่มโตประมาณหัวนิ้วมือและมีสีแดงออกเรื่อๆ ให้ใช้ถุงพลาสติกชนิดมีหูหิ้วขนาด 8 x 10 นิ้ว ห่อผลชมพู่ เพื่อป้องกันแมลงและกระรอกรบกวน

การเก็บเกี่ยว เมื่อผลชมพู่ม่าเหมี่ยวในถุงที่ห่อไว้แก่ได้ที่ ผิวผลจะออกสีแดงเข้ม และส่งกลิ่นหอมแสดงว่าพร้อมสำหรับการเก็บเกี่ยว ต้องเก็บเกี่ยวอย่างระวังเป็นพิเศษ ด้วยการใช้มือเด็ดที่ขั้วผลหรือตัดด้วยกรรไกร ไม่ให้ผลช้ำเพราะชมพู่ม่าเหมี่ยวเป็นผลไม้ที่มีผิวเปลือกบาง และมีอายุในการขายค่อนข้างสั้น หลังจากเก็บเกี่ยวมาแล้วให้นำมาบรรจุในเข่งที่มีความหนาเป็นพิเศษบุด้วยใบตองทุกชั้น เพื่อป้องกันไม่ให้ผลชมพู่เสียดสีกัน ผลที่มีคุณภาพจะจำหน่ายในราคาขายส่งกิโลกรัมละไม่น้อยกว่า 50 บาท          การเก็บรักษา ผลชมพู่ม่าเหมี่ยวที่เก็บเกี่ยวมาแล้ว หากเก็บไว้ในห้องธรรมดาจะเก็บได้นาน 3-5วัน แต่หากเก็บไว้ในตู้เย็นจะเก็บได้นานประมาณ 7-14 วัน

ศัตรูของชมพู่ม่าเหมี่ยว ชมพู่ทั่วไปจะถูกรบกวนจากหนอนแมลงวันทองเจาะกินเนื้อจนเน่าแล้วทยอยร่วงหล่นลงมาทั้งหมด เกษตรกรไม่มีโอกาสได้เก็บเกี่ยว  แต่ศัตรูของชมพู่ม่าเหมี่ยวกลับเป็นกระรอกแทะกินผลที่กำลังเริ่มแก่ เกษตรกรต้องห่อผลทุกผลที่คัดเลือกไว้แล้ว จึงจะได้เก็บเกี่ยวมาบริโภคและจำหน่าย

หมายเหตุ  เมล็ดชมพู่ม่าเหมี่ยว เป็นเมล็ดแบบpolyembryonic seed ตามความหมายทางพฤกษศาสตร์นั้น หมายถึงเมล็ดที่สามารถงอกเป็นต้นกล้าได้มากกว่า 1 ต้น ซึ่งจะพบได้ในเมล็ดมะม่วง และชมพู่อีกหลายชนิด  เมล็ดก้อนโตที่เห็นนั้นประกอบด้วยเมล็ดจำนวน 6-9 เมล็ดเกาะติดกันเป็นก้อนใหญ่ แต่มีรอยแยกระหว่างเมล็ดอย่างชัดเจน เมล็ดก้อนโตนี้จะแยกออกจากเนื้อผล ไม่เกาะติดกับเนื้อผล เปลือกเมล็ดมีสีน้ำตาลอมดำ เมื่อผลสุกก้อนเมล็ดจะปริแตกเป็นร่องลึกระหว่างเมล็ดจนเห็นเนื้อเมล็ด และต้นอ่อน(คัพภะ)ด้านในที่มีสีขาวอมเขียวหรือชมพู สามารถแยกออกเป็นชิ้นมาปลูกได้

อ้างอิง

http://halsat.com

                   http://puechkaset.com

                   https://sites.google.com/site/aujchara444/chmphu-ma-hemiyw

                   https://th.wikipedia.org/wiki

ถ้วยทอง ไม้สวยดอกใหญ่ปลูกง่ายดอกดก

ผศ.วิชัย  ปทุมชาติพัฒน์

ความนำ          “ถ้วยทอง”เป็นไม้เลื้อยดอกสวยมีกลิ่นหอม ออกดอกตลอดปี ในช่วงหน้าหนาวจะให้ดอกดกเป็นพิเศษ ส่วนฤดูอื่นจะออกดอกมากบ้างน้อยบ้างตามความสมบูรณ์ของต้น ซึ่งขึ้นอยู่กับการบำรุงรักษาด้วย  ดอกของถ้วยทองมีขนาดใหญ่เท่ากำปั้นสีเหลืองอ่อน เมื่อบานสะพรั่งพร้อมกันจะดึงดูดสายตาของผู้พบเห็น นิยมปลูกไว้ริมรั้ว ให้ปีนป่ายรั้วบ้านไปอวดความสวยงามบนที่สูง  มีผู้สนใจถามอยู่เสมอว่าชื่ออะไร มีผลมีเมล็ดหรือไม่ ขยายพันธุ์อย่างไร บทความนี้จะให้คำตอบทั้งหมดรวมทั้งให้คำแนะนำในการปลูกบำรุงรักษา

ถ้วยทอง

ชื่อวิทยาศาสตร์           Solandra  grandiflora Swartz

ชื่อวงศ์                     SOLANACEAE

ชื่อสามัญ                  Trumpet Plant , Golden cup

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์                    ไม้เถาเลื้อยขนาดใหญ่ อายุหลายปี เถาเลื้อยพาดไปได้ไกล 2 – 5 เมตร มีรากพิเศษออกตามลำต้นจำนวนมาก เปลือกเถาสีเขียวเข้ม เรียบเกลี้ยงเมื่อแก่จะกลายเป็นสีน้ำตาล มีเปลือกแห้งล่อนเป็นแผ่นเล็กๆ ใบเดี่ยวเรียงสลับ ใบถี่บริเวณปลายยอดและกิ่งก้าน ใบมีลักษณะเป็นรูปทรงรีแกมขอบขนาน แผ่นใบเรียบสีเขียวเข้มและค่อนข้างหนา โคนใบสอบ ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบมีคลื่นเล็กน้อย ความยาว 11-15 ซม. ก้านใบแข็ง ยาว 1-5 ซม. ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบบริเวณปลายกิ่ง ดอกตูมมีลักษณะพองออกคล้ายลูกโป่ง เมื่อบานกลีบดอกสีเหลืองหรือสีขาวอมเหลืองรูปถ้วยจำนวน 5 กลีบ กลีบดอกด้านในแต้มด้วยแถบสีม่วงอมน้ำตาลประมาณ 10 เส้น โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันและแยกออกจากกันที่ส่วนปลาย กลางดอกมีเกสรเพศผู้ยาว 6.5-9 ซม. จำนวน 5-6 อัน อับเรณูรูปขอบขนาน มีก้านชูเกสรเพศเมียยาวมาก1 อัน ยื่นพ้นออกมาเหนือดอกเล็กน้อย  บริเวณโคนดอกมีกลีบเลี้ยงที่เชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 6.5-10 ซม. ดอกเมื่อบานเต็มที่เต็มที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 8-10 ซม. ยาว 12-18 ซม. มีกลิ่นหอมแรงตอนเย็น ออกดอกมากในช่วงเดือนตุลาคม-มกราคม ซึ่งเป็นฤดูหนาว เมื่อกลีบดอกและเกสรเพศเมียร่วงหลุดไปพร้อมกัน จะเหลือก้านชูเกสรเพศเมียขนาดยาวคงไว้ที่ฐานรองดอกและกลีบเลี้ยง เป็นเช่นนี้ทุกดอก  ผลมีลักษณะเป็นรูปทรงกลมรีขนาดใหญ่ ผิวผลเรียบสีเหลืองอ่อน ปลายผลมีติ่งแหลม เปลือกผลเหนียว ภายในผลมีเมล็ดสีน้ำตาลรูปไตเป็นจำนวนมาก

การขยายพันธุ์   การปักชำกิ่ง เป็นการขยายพันธุ์ที่ง่ายและรวดเร็ว การขยายพันธุ์ถ้วยทองสามารถทำได้ง่ายด้วยการปักชำกิ่ง เนื่องจากเถาจะเกิดรากที่ข้อได้เองตามธรรมชาติอยู่แล้ว การตัดท่อนนั้นไปปักชำหรือปลูกก็จะออกรากได้ง่าย และเจริญเติบโตได้เร็ว หากติดผลก็นำเมล็ดจากผลมาเพาะกล้าได้

ประโยชน์        นิยมปลูกเป็นไม้ประดับตามสถานที่ต่างๆ เนื่องจากมีดอกสวย กลิ่นหอม มีดอกให้ชื่นชมได้ตลอดทั้งปี หากทำเป็นซุ้มให้เลื้อยก็จะให้ร่มเงาได้เป็นอย่างดี หรือจะปลูกประดับไว้ตามแนวรั้วก็ได้

หมายเหตุ       

      1. จัดเป็นพืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกันกับมะเขือ

2. ปกติจะไม่ค่อยติดผล แต่หากติดผล จะพบว่าผลมีลักษณะเป็นรูปทรงกลมรีขนาดใหญ่ ผิวผลเรียบสีเหลืองอ่อน ปลายผลมีติ่งแหลม เปลือกผลเหนียว ภายในผลมีเมล็ดสีน้ำตาลรูปไตเป็นจำนวนมาก
3. ถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตร้อนของทวีปอเมริกาใต้ เช่น ประเทศบราซิล จาไมก้า และเวเนซุเอล่า เป็นต้น สำหรับภูมิอากาศในประเทศไทยก็สามารถปลูกเลี้ยงพืชชนิดนี้ได้เป็นอย่างดี

การปลูก          ถ้วยทองชอบแสงแดดมาก หากที่ปลูกได้รับแสงแดดเต็มวันจะให้ดอกดกมาก  ในช่วงหน้าหนาวจะให้ดอกดกเป็นพิเศษ ควรปลูกถ้วยทองบริเวณริมรั้วเพื่อให้เถาถ้วยทองสามารถใช้รั้วเป็นหลักยึดเกาะเพื่อการทรงตัวของลำต้น หรืออาจจะปลูกทำเป็นซุ้มประตูโดยใช้โครงเหล็กดัดหรือโครงไม้ก็ได้ จะได้เป็นที่อิสระ ไม่ไปเกี่ยวพันไม้อื่นให้เสียหาย  ปลูกโดยกิ่งชำที่ได้จากการปักชำมาปลูก ซึ่งง่ายกว่าการเพาะเมล็ดมาก ให้ปลูกลงดินโดยขุดหลุมปลูกให้ มีความกว้างลึกประมาณ 1 x 1 หรือ 1 x 1.5 ฟุต แล้วรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ประมาณ 1 กิโลกรัม กลบดินเล็กน้อย แล้วปลูกกิ่งชำลงกลางหลุม กลบดินพอแน่น แล้วรดน้ำให้ชุ่มวันละ 2 ครั้งเช้า-เย็น เมื่อตั้งตัวได้แล้วให้รดน้ำวันละ 1 ครั้ง ควรรดในปริมาณที่พอเหมาะ คือจะต้องรดให้ดินชุ่ม แต่ไม่ถึงกับมีน้ำขังจนแฉะเพราะจะทำให้ระบบรากเน่า  ให้ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกปีละ 2-3 ครั้ง ในบริเวณโคนต้นก็เพียงพอแล้ว หากจะใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ ให้ใช้สูตรเสมอ 15-15-15  โรยที่โคนต้น 3 – 5 ช้อนเดือนละครั้ง เพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตให้เร็วขึ้น ไม่พบว่ามีโรคหรือแมลงชนิดใดรบกวนต้นถ้วยทอง  เพียง 4-6 เดือน ก็จะออกดอกให้ได้ชมเป็นครั้งแรก

อ้างอิง

https://www.gotoknow.org/posts/551827

http://www.maipradabonline.com/maileay/tuythong.htm

http://www.vichakaset.com