Category Archives: การผลิตบัณฑิตทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ

ผศ.วิชัย ปทุมชาติพัฒน์

ความนำ ผู้พบเห็น“หงส์เหิร” ที่นำมาตกแต่งในงานในสถานที่ต่างๆ มักจะสงสัยว่าผลกลมๆสีเขียวมีหนามอ่อนๆรอบผลในแจกัน ในพวงหรีด ในกระเช้าดอกไม้หรือแจกันขนาดยักษ์ในโรงแรมหรูนั้นคืออะไร แล้วก็ไม่มีใครตอบได้ ผู้เขียนได้รับคำถามนี้บ่อยมาก จึงเห็นสมควรว่าต้องนำมาเขียนเป็นความรู้พร้อมภาพประกอบให้แพร่หลาย ซึ่งจะเกิดประโยชน์เป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากยังไม่มีนักวิชาการท่านใดเขียนเป็นภาษาไทยเลย การค้นคว้าในอินเตอร์เน็ตก็เป็นต้นฉบับภาษาอังกฤษ ต้องอาศัยประสบการณ์ที่รู้จักต้นจริงและเคยปลูกมาประกอบการเขียน เพื่อให้เห็นลักษณะทางพฤกษศาสตร์ที่ถูกต้อง

หงส์เหิน

ชื่อสามัญ balloon cotton-bush, bishop s balls, nail head, swan plant

ชื่อวิทยาศาสตร์ Gomphocarpus physocarpus

ชื่อวงศ์ ASCLEPIADACEAE

ชื่ออื่นๆ ลูกโป่ง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้พุ่มเตี้ยอายุเกิบ 1 ปี อาจสูงได้ถึง 2 เมตร หาอาหารด้วยระบบรากฝอย มียางสีขาวตามลำต้นและกิ่ง จะออกดอกในช่วงอากาศอบอุ่น สภาพอากาศมีความชื้นปานกลาง ดินร่วนปนทรายระบายน้ำได้ดี และต้องการแดดจัดทั้งวัน ใบเดี่ยวสีเขียวอ่อน ออกตรงข้ามเป็นคู่ๆ ตัวใบเรียวแหลมเหมือนรูปใบหอก ยาว 8-10 ซม. กว้าง 1-1.5 ซม. ดอกออกเป็นช่อตามซอกใบ ช่อละ 5-10 ดอก ก้านดอกยาว 3-4 ซม. กลีบเลี้ยงสีขาว 5 กลีบทำหน้าที่คล้ายกลีบดอก ส่วนกลีบดอกจริง 5 กลีบเปลี่ยนเป็นถุงสีชมพูอ่อนล้อมรอบเกสรตัวเมียที่อยู่ตรงกลางดอก ดอกบานเต็มที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ซม. ผลสีเขียวอ่อน มีลักษณะกลมแบน(spherical inflated follicles)  โปร่งมีอากาศอยู่ข้างใน ผิวผลปกคลุมด้วยขนหยาบๆ ห่างๆ ขนยาว 0.8-1.2 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางผล 6-8 ซม. เมื่อผลแก่จัดจะแตกด้านหนึ่ง ทำให้เห็นเมล็ดแบนสีน้ำตาลจำนวนมากที่มีขนฟูคลายเส้นไหมติดที่ปลายเมล็ดข้างหนึ่ง ซึ่งทำหน้าที่เป็นร่มชูชีพ พร้อมที่จะปลิวไปกับลมเพื่อเพื่อแพร่พันธุ์ในพื้นที่ที่ห่างไกลออกไปเรื่อยๆ

การขยายพันธุ์ การเพาะกล้าจากเมล็ด งอกง่ายมาก แล้วย้ายไปปลูกในกลางแจ้งที่ได้รับแสงแดดทั้งวัน

หมายเหตุ 1. “หงส์เหิร” เป็นพรรณไม้ที่มีความใกล้ชิดกับ “ดอกรัก” ที่นำดอกมาร้อยมาลัยและตกแต่ง ซึ่งจะเห็นว่ามีความคล้ายคลึงกันทั้งดอกและผล

2. หงส์เหิร เป็นพืชถิ่นเดิมทางตอนใต้ของทวีปแอฟริกา แถบสวาซีแลนด์ โมแซมบิค แต่ได้กระจายพันธุ์ตามธรรมชาติไปกับลมโดยมีร่มชูชีพที่ขั้วของเมล็ดเป็นอวัยวะสำคัญที่พาไป ทำให้แพร่พันธุ์ไปทั่วโลก ครบทุกทวีป จนดูเหมือนว่าจะเป็นวัชพืชในบางพื้นที่

3. ด้วยความสวยงามเป็นพิเศษของผลที่กลม เบาและนุ่ม จึงถูกนำมาปลูกเป็นไม้ประดับในสวน และกลายเป็นไม้เศรษฐกิจสำคัญชนิดหนึ่งในตลาดไม้ดอกไม้ประดับ ในเมืองไทยเราก็มีแปลงปลูกอาชีพหลายจังหวัดทางภาคเหนือ ได้รับความนิยมในการตกแต่งอย่างกว้างขวาง ภาชนะหรือแจกันที่มีกิ่งยาวๆของหงส์เหิรที่มีผลสวยงามหลายผลพร้อมใบและดอก จะเพิ่มความสวยงามให้แก่ภาชนะนั้นทันที

นิธิศ ปุณธนกรภัทร์

ฌาน ปัทมะ พลยง

อภิสิทธิ์ อ้วนวงษ์

ศุภรัตน์ ดวนใหญ่

กิจจา จิตรภิรมย์

การตรวจคัดกรองสุขภาพที่เหมาะสมสำหรับสังคมไทย

พัฒน์ศรี  ศรีสุวรรณ*      ธนัญญา คู่พิทักษ์ขจร⁺      ปฤษฐพร  กิ่งแก้ว⁺
ศิตาพร  ยังคง⁺             ลี่ลี    อิงศรีสว่าง^¤             เดช   เกตุฉ่ำ^§
ศรีเพ็ญ  ตันติเวสส⁺       ยศ   ตีระวัฒนานนท์⁺

                  การวิจัยเรื่องนี้เป็นการค้นหาความเสี่ยง  หรือโรคในประชากรสุขภาพดี  เพื่อป้องกัน  ลดความเสี่ยง  หรือภาวะแทรกซ้อนจากโรค  วัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อจัดลำดับความสำคัญ   ประเมิน และเสนอมาตรการตรวจคัดกรองสุขภาพที่มีประสิทธิผล คุ้มค่า  และเหมาะสมในบริบทของประเทศไทย เพื่อนำเข้าสู่ชุดสิทธิประโยชน์  ผลการวิจัยพบว่ามาตรการตรวจคัดกรองสุขภาพที่เสนอให้อยู่ในสิทธิประโยชน์มีจำนวน  14  มาตรการ ศึกษารายละเอียดของเรื่องในวารสารวิจัยระบบสาธารณสุข

พัฒน์ศรี  ศรีสุวรรณ และคณะ. ( 2556 ).  การตรวจคัดกรองสุขภาพที่เหมาะสมสำหรับสังคมไทย.  วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 7 ( 4 ):505 – 515.
      

วารสารวิชาการ           วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข
ลิงค์ที่เข้าถึงได้             http://hdl.handle.net/11228/3985

View Fullscreen

                            พัฒน์ศรี  ศรีสุวรรณ*      ธนัญญา คู่พิทักษ์ขจร⁺      ปฤษฐพร  กิ่งแก้ว⁺

                             ศิตาพร  ยังคง⁺             ลี่ลี    อิงศรีสว่าง^¤             เดช   เกตุฉ่ำ^§

                             ศรีเพ็ญ  ตันติเวสส⁺       ยศ   ตีระวัฒนานนท์⁺

 *กองตรวจโรคผู้ป่วยนอกและเวชศาตร์ครอบครัว  โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

  ⁺โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข

   ^¤ภาควิชาสถิติ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

• สถาบันพัฒนาสุขภาพอาเซียน มหาวิทยาลัยมหิดล

พัฒน์ศรี  ศรีสุวรรณ และคณะ. ( 2556 ).  การตรวจคัดกรองสุขภาพที่เหมาะสมสำหรับ

สังคมไทย.  วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 7 ( 4 ):505 – 515.

วารสารวิชาการ           วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข

ลิงค์ที่เข้าถึงได้             http://hdl.handle.net/11228/3985

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรรณรา  ชื่นวัฒนา*

*อาจารย์ประจำสาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์  คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
มหาวิทยาลับราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

วรรณรา  ชื่นวัฒนา. (2560 ). การจัดระบบสาธารณสุขชายแดนประเทศไทยกับ

ราชอาณาจักรกัมพูชา. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี.

9(2): 165 – 174

วารสารวิชาการ              วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี

ลิงค์ที่เข้าถึงได้                http://www.ptu.ac.th/journal/data/9-2/9-2-20.pdf

ผลิตภัณฑ์เจลต้านอนุมูลอิสระจากสารสกัดอรพิม

Gel products antioxidant extracted from Lysiphyllum winitii (Craib) de Wit

เพชรน้ำผึ้ง รอดโพธิ์^*** ตรองหทัย   นาคแพน* สุคันธา  กล่อมเกลี้ยง*
ศุภรัตน์ ดวนใหญ่^**  อาวุธ หงษ์ศิริ^*** อัจฉรา แก้วน้อย^**

Petnumpung Rodpo*** Tronghatai Nakpan* Sukhantha Klomkliang*
Supharat Duanyai** Arwut hongsiri*** Atchara Kaewnoi**

บทคัดย่อ

               การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์เจลจากสารสกัดเปลือกต้นอรพิม (Lysiophyllum winitii (Craib) de Wit) โดยนำเปลือกต้นอรพิมมาสกัดด้วยตัวทำละลายอินทรีย์ 3 ชนิด คือ เอทานอล น้ำ และเฮกเซน จากนั้นนำมาวิเคราะห์หาค่าร้อยละการต้านอนุมูลอิสระด้วย วิธี DPPH assay โดยใช้กรดแอสคลอบิก (Ascorbic acid) ที่ความเข้มข้น 10 ppm เป็นสารมาตรฐาน ผลพบว่า ที่ความเข้มข้น 1,000 ppm ของสารสกัด มีเพียงสารสกัดเอทานอลที่มีค่าร้อยละการต้านอนุมูลอิสระสูงกว่าสารมาตรฐานเท่ากับ 93.295 ± 0.008 ขณะที่สารสกัดน้ำและสารสกัดเฮกเซนมีค่าเท่ากับ 91.245 ± 0.16 และ 67.638 ± 1.38 ตามลำดับ และการทดสอบฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี FRAP assay พบว่าสารสกัดด้วยน้ำ แสดงฤทธิ์การต้านอนุมูลสูงสุด โดยสารสกัดจากน้ำให้ค่า FRAP value มากที่สุด เท่ากับ 0.648 ± 0.051 mM จากนั้นจึงเลือกสารสกัดเอทานอล และน้ำมาพัฒนาตำรับเจล เพราะมีค่าร้อยละการต้านอนุมูลอิสระสูงกว่าร้อยละ 90 และนำมาทดสอบความคงตัวโดยวิธี Heating Cooling cycle เป็นเวลา 6 รอบ ผลพบว่า ตำรับ F4 ที่มีสารสกัดอรพิมด้วยน้ำ มีความคงตัวทางกายภาพสูงที่สุด และมีความคงตัวทางเคมีโดยพิจารณาจากค่าร้อยละการต้านอนุมูลอิสระ คงเหลือเท่ากับ 11.75

คำสำคัญ : อรพิม คิ้วนาง เจลอรพิม

Abstract

               The purpose of this research was to development gel products from the Bark of Orapim. (Lysiophyllum winitii (Craib) de Wit). By using three organic solvents; ethanol, DI water and hexane. Then analysis percent radical scavenging with DPPH assay by using Ascorbic acid at 10 ppm. As the standard substance. The results showed that at the concentration 1,000 ppm of the extracted only ethanol extracts with % radical scavenging were 93.295 ± 0.008 higher than the standard substance while the DI water extracts and hexane extract were equal. 91.245 ± 0.16 and 67.638 ± 1.38 respectively and water extracts had antioxidant activites calculated in FRAP value 0.648 ± 0.051 mM by FRAP assay.So choose ethanol extract. And the gel developed gel. Because the percent radical scavenging value is higher than 90% and tested for stability by the Heating cooling cycle method for 6 cycles. The result is that F4 formulated with DI water extract. Has the highest physical stability. The chemical % radical scavenging value was 22.21 ± 0.018, the lowest decrease of 11.75% and the total phenolic compound remind 0.05 mg GAE/mg of sample extracts.

Keyword : oraphim, khio nang, gel from Orapim

View Fullscreen